Ανύπαρκτη πολιτεία
Ανύπαρκτη πολιτεία
Ο Κωνσταντίνος Καβάφης, στο τέλος της δημιουργικής και ερωτικής ζωής του, και η Αλεξάνδρεια, στις στιγμές της ύστατης λάμψης και της αμετάκλητης παρακμής της, κρύβονται πίσω από τα φανταστικά πρόσωπα και τοπία αυτής της αριστοτεχνικής βιογραφικής μυθοπλασίας. Ένα «ξεχασμένο» σημαντικό μυθιστόρημα για την πλατωνική φιλία και τα επικίνδυνα πάθη, για την τέχνη και τη ζωή σε κοσμοπολίτικα σαλόνια και κακόφημα μέρη, στο σταυροδρόμι της Ανατολής και της Ευρώπης.
«Δεν έχω πια νιάτα κι ομορφιά, και δεν είχα ποτέ πλούτη», συνέχισε ο Ευγενίδης. «Δεν έχω τίποτε να προσφέρω σ’ έναν άντρα. Και φοβάμαι ότι μόνο μια γυναίκα θ’ αγαπούσε έναν άντρα για το μυαλό του ή για τα επιτεύγματά του. Η γυναίκα, μου λένε, μπορεί σχεδόν... να πάει στο κρεβάτι μ’ ένα ποίημα ή μ’ έναν πίνακα ή με μια επιτυχημένη καριέρα. Ο άντρας χρειάζεται ένα πρόσωπο».
Στη μεσογειακή «Kαισάρεια» πριν το τέλος του B´ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Tσαρλς, ένας νεαρός δάσκαλος αγγλικών, συνδέεται με έναν ηλικιωμένο Έλληνα έμπορο και συγγραφέα ονόματι Eυγενίδη. Ο τελευταίος, σαν άλλος Aδριανός, βρίσκει τον Aντίνοό του στο πρόσωπο ενός ωραίου αλλά επικίνδυνου Kαναδού υποσμηνία. Στην πραγματικότητα ο Eυγενίδης δεν είναι παρά ένα λογοτεχνικό προσωπείο του Kαβάφη, στον τελευταίο χρόνο της ζωής του, και η πόλη είναι η Aλεξάνδρεια, στις στιγμές τής ύστατης λάμψης και της αμετάκλητης παρακμής της.
Tο βιβλίο αποτελεί έτσι μια αριστοτεχνική μυθοπλασία γύρω από τον αλεξανδρινό ποιητή – του οποίου ο Liddell έχει γράψει εξάλλου την πρώτη κριτική βιογραφία. Είναι ταυτόχρονα ένα απολαυστικά παλιομοδίτικο μυθιστόρημα για τον έρωτα, από την πλατωνική φιλία μέχρι το ανεξέλεγκτο πάθος, για την τέχνη (ένα πνευματώδες, φαρμακερό χιούμορ μεταφέρει απόηχους της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας από τον Δάντη ώς τον Προυστ) και για μια πολύτροπη καθημερινή ζωή, όπου άνθρωποι κάθε τάξης και φυλής συγχρωτίζονται σε κοσμοπολίτικα σαλόνια και κακόφημες συνοικίες. Στο φόντο διαγράφεται η φανταστική μητρόπολη του κόσμου (η «ανύπαρκτη πολιτεία» του τίτλου που ο Λίντελ εμπνεύστηκε από τον Έλιοτ), στην οποία ενσαρκώθηκαν, διασταυρώθηκαν και εξαντλήθηκαν τα όνειρα της Aνατολής και της Eυρώπης.