Η επανάκαμψη της πρωτόγονης κοινωνίας

Μεταμορφώσεις ενός μύθου
Μετάφραση: Βενετία Καντσά, Φώτης Τερζάκης
Επιμέλεια: Βενετία Καντσά
Εισαγωγή: Βενετία Καντσά
ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ISBN ΕΝΤΥΠΟ
978-960-221-370-4
Διαστάσεις
21Χ14
Τρέχουσα Έκδοση
2007
Σελίδες
467
Εύδοξος

Η επανάκαμψη της πρωτόγονης κοινωνίας

Μεταμορφώσεις ενός μύθου
Μετάφραση: Βενετία Καντσά, Φώτης Τερζάκης
Επιμέλεια: Βενετία Καντσά
Εισαγωγή: Βενετία Καντσά

ΕΝΤΥΠΟ
ΑΡΧΙΚΗ
31.80€
25%
ΤΕΛΙΚΗ
23.85€
* ΔΩΡΕΑΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ αγορές άνω των 50€ (εντός Ελλάδος)

Το κλασικό αυτό έργο είναι μια ιστορία των τρόπων με τους οποίους οι ανθρωπολόγοι έχουν σκεφτεί την «πρωτόγονη κοινωνία».

 

Η δυτική μυθοπλασία παρουσιάζει βαθιές συνέχειες όσον αφορά μακρινούς λαούς και απώτατους προγόνους. Οι ευφάνταστοι νομικοί που έγραψαν για την «πρωτόγονη κοινωνία» στις δεκαετίες του 1860 και 1870 είχαν υπόψη τους διαμάχες που μπορούσαν να αναχθούν έως και δυόμιση χιλιάδες χρόνια πίσω. Ο «βάρβαρος» των αρχαίων Ελλήνων και ο «άγριος» των Ευρωπαίων της εποχής των Ανακαλύψεων, μεταμορφώθηκε στον «πρωτόγονο» των ανθρωπολόγων. Ο Άνταμ Κούπερ παρακαλουθεί πώς μέσα από αλλεπάλληλες μεταμορφώσεις ο μύθος του «πρωτόγονου» κατόρθωσε να υιοθετηθεί από ποικίλες θεωρητικές σχολές και να εξυπηρετήσει διαφορετικά ιδεολογικά ρεύματα επειδή η «πρωτόγονη κοινωνία» αποτελεί την κατοπτρική εικόνα της σύγχρονης, το φαντασιακό αντίστροφο του δυτικού «πολιτισμού». Στη σημερινή του μορφή ο «πρωτόγονος» φέρει το όνομα «ιθαγενής» και «αυτόχθονας», αντανακλώντας μια ρομαντικοποιημένη αντίδραση στον «πολιτισμό» και την «επιστήμη».

Μέσα από συναρπαστικές επισκοπήσεις των κλασικών κειμένων της ανθρωπολογίας και με αναφορά σε σύγχρονες εκδοχές του μύθου της «πρωτόγονης κοινωνίας» που τον βλέπει να αναβιώνει στο «κίνημα των ιθαγενών λαών», ο Κούπερ αποκαλύπτει πώς εσφαλμένες θέσεις μπορούν να αποτελέσουν τη βάση ακαδημαϊκής έρευνας αλλά και πολιτικών προγραμμάτων.

Έγραψαν για το βιβλίο



Οι πρωτόγονες κοινωνίες –στην πραγματικότητα, οι πρωτόγονοι άνθρωποι– είναι επινοήσεις της δυτικής φαντασίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι έννοιες του πρωτόγονου δεν εξυπηρετούν κανένα σκοπό. Όπως οι εναλλακτικοί κόσμοι της επιστημονικής φαντασίας, έτσι και οι ιδέες για την πρωτόγονη κοινωνία μάς βοηθούν να σκεφτούμε για τις δικές μας κοινωνίες. Ο πρωτόγονος, ο βάρβαρος, ο άγριος είναι τα αντίθετά μας μεγέθη. Είναι ό,τι δεν είμαστε. Μας καθορίζουν όπως τους καθορίζουμε. Αυτή είναι μια παλιά ιστορία στη Δύση [...] Οι πρωτόγονοι άνθρωποι είναι ευμετάβλητα πλάσματα που μπορούν να παίξουν πολλούς ρόλους. Η εικόνα μας για το τι είναι πρωτόγονο εξαρτάται από το τι, σε κάθε συγκεκριμένη στιγμή, μπορεί να θεωρούμε πολιτισμένο. Αν έχουμε διάθεση αυτοπεποίθησης, περιφρονούμε τους πρωτόγονους επειδή στερούνται των πλεονεκτημάτων μας. Αν είμαστε απαισιόδοξοι, φαίνεται να προσφέρουν το μοντέλο ενός καλύτερου, περισσότερο ελεύθερου, υγιέστερου και πιο φυσικού τρόπου ζωής. Αν είμαστε σκεπτικιστές, μπορεί να επαναλαμβάνουμε τον Μονταίν και να ισχυριζόμαστε ότι δεν είμαστε καλύτεροι από τους πρωτόγονους. Οι αρχαίοι Έλληνες ενδιαφέρονταν ιδιαίτερα για την πολιτική των βαρβάρων, οι σύγχρονοι γερμανοί μελετητές για τη μυθολογία τους, οι βικτωριανοί Aγγλοι για τα ήθη και τους νόμους τους, ενώ οι γάλλοι ζωγράφοι από τον Γκωγκέν και τον Πικάσο μέχρι τους σουρεαλιστές ήταν γοητευμένοι από αυτό που αποκαλούσαν πρωτόγονη τέχνη. Αυτές οι ιδέες δεν είναι σταθερές, γιατί η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας μπορεί να αλλάξει. Ωστόσο, συχνά είναι εντυπωσιακά διαρκείς.

[Aπό τον πρόλογο του συγγραφέα για την ελληνική έκδοση].

1 από 2


Το εντυπωσιακό χαρακτηριστικό της θεωρίας της «πρωτόγονης κοινωνίας» είναι η διάρκεια και η αντοχή της στα χρόνια που ακολούθησαν, ενάντια στις εθνογραφικές της διαψεύσεις και παρά τις, διαφορετικές κατά τα άλλα, θέσεις των θεωρητικών σχολών που την υιοθέτησαν. Για την ερμηνεία αυτής της εντυπωσιακής συνέχειας ο Κούπερ επιστρατεύει δύο έννοιες: την έννοια της μεταμόρφωσης των ιδεών και εκείνη του μύθου [...] Η ανθεκτικότητα του μύθου της πρωτόγονης κοινωνίας έγκειται στο ότι αναφερόταν σε σημαντικά κοινωνικά ζητήματα όπως η οικογένεια, το κράτος, η υπηκοότητα, πρόσφερε δυνατότητα μεταμορφώσεων που μπορούσαν να ανταποκριθούν σε κάθε ειδικό ενδιαφέρον, ανεξάρτητα από τις άλλες θεωρητικές προκείμενες, και τέλος δημιούργησε μια παράδοση επίλυσης προβλημάτων με μόνη αναφορά στην ύπαρξή της.

[Aπό την εισαγωγή της επιμελήτριας]
2 από 2
ΚΟΥΠΕΡ ΑΝΤΑΜ
Ο Adam Kuper γεννήθηκε τo 1941 στο Γιοχάνεσμπουργκ. Σπούδασε στα πανεπιστήμια του Witwatersrand και του Cambridge. Είναι καθηγητής ανθρωπολογίας στο πανεπιστήμιο Brunel του Λονδίνου. Έχει κάνει επιτόπια έρευνα στην Μποτσουάνα, την Ουγκάντα και τη Τζαμάικα. Στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα συμπεριλαμβάνονται, εκτός από την εθνογραφία της Νότιας Αφρικής, η διανοητική ιστορία της ανθρωπολογίας και η συγγένεια. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κοινωνικών Ανθρωπολόγων, καθώς και εκδότης του περιοδικού Current Anthropology. Έργα του είναι: Wives for Cattle. Bridewealth and Marriage in Southern Africa (1982), Anthropologists and Anthropology. The Modern British School (1983), The Social Science Encyclopedia (επιμ. με τη Jessica Kyper, 1985), The Chosen Primate. Human Nature and Cultural Diversity (1994), Culture. The Anthropologist’s Account (1999), The Invention of Primitive Society. Transformations of an Illusion (1988), Incest and Influence. The Private Life of Bourgeois England (2009).