Η επαναξιολόγηση της ιστορίας και του πολιτισμού της Δύσης από τη σκοπιά της πολυπολιτισμικότητας και των διαφόρων κινημάτων χειραφέτησης έχει οδηγήσει σε μια αμείλικτη κριτική της «ελληνολατρίας» των παλαιότερων γενιών, στρέφοντας την προσοχή στη σκοτεινή πλευρά αυτού που οι Βικτωριανοί χαιρέτισαν ως το Ελληνικό Θαύμα.

Σ’ αυτή την προοπτική, πολλές από τις αντιλήψεις και τις πρακτικές των αρχαίων Ελλήνων φαντάζουν, στην καλύτερη περίπτωση, ξένες, αν όχι αποκρουστικές: η δουλεία, η θέση της γυναίκας, η εικόνα του εαυτού, η τελετουργική θυσία – θέματα που εξετάζει εδώ ο διάσημος ελληνιστής Μπέρναρντ Νοξ. Ωστόσο, όπως υποστηρίζει, παρά τα ελαττώματά τους, οι Έλληνες επινόησαν τη φιλοσοφία, την πολιτική, το θέατρο, τους αθλητικούς αγώνες, τη ρητορική και τόσα άλλα. Χάρη δε στους Σοφιστές, διαμόρφωσαν την ίδια την ιδέα των ανθρωπιστικών σπουδών ως παιδεία των ελεύθερων πολιτών για τη δημοκρατία. Ο ίδιος ανιχνεύει εξάλλου ζωντανά στοιχεία της νεοελληνικής ζωής και κουλτούρας που μαρτυρούν τη συνέχεια του ελληνικού πολιτισμού.

Δεν μπορούμε λοιπόν να απορρίψουμε απλώς όσα έχει φέρει στην επιφάνεια η πρόσφατη κριτική. Ταυτόχρονα όμως δεν μπορούμε να ξεχάσουμε –και ο Νοξ, με την εντυπωσιακή πολυμάθεια και τον κρυστάλλινο λόγο του μας βοηθάει να θυμηθούμε– την εκπληκτική πρωτοτυπία των αρχαίων Ελλήνων, την κεντρική σημασία τους και όλα όσα έχουμε μάθει (και συνεχίζουμε να μαθαίνουμε) απ' αυτούς.