Στο κείμενο αυτό, παρουσιάζεται το πώς το θρησκευτικό πεδίο (με αφετηρία την κοινωνιολογία τουWeber) υπήρξε παραδειγματικό για την ανάλυση άλλων κοινωνικών πεδίων, προσφέροντας στον Bourdieu τις θεωρητικές προοπτικές και τα αναλυτικά εργαλεία για να κατανοήσει και να κάνει κατανοητές τις κοινωνικές δυναμικές που χαρακτηρίζουν όλα τα πεδία, δηλαδή, τον ανταγωνισμό γύρω από το μονοπώλιο του νόμιμου ορισμού των διακυβευμάτων που ιδιάζουν σε κάθε πεδίο, την ύπαρξη ενός ειδικού κεφαλαίου γύρω από το οποίο στρέφεται αυτή η διαπάλη και την παραγωγή μιας συλλογικής πίστης στην ύπαρξη του πεδίου (illusio).

FRANZ SCHULTHEIS, Μελετώντας τον Weber και πηγαίνοντας πέρα από αυτόν

Η αυτονομία του δημοσιογραφικού πεδίου βρίσκεται υπό συνεχή απειλή, καθώς πρόκειται για το αβέβαιο και ασταθές αποτέλεσμα ασύμβατων αρχών νομιμότητας, που συγκρούονται ή τουλάχιστον ανταγωνίζονται μεταξύ τους για να επιβληθούν στο χώρο της δημοσιογραφίας, χώρο που χαρακτηρίζεται από μια τριπλή πόλωση (πολιτική, οικονομική, δεοντολογική).

PATRICK CHAMPAGNE, Η έννοια του «πεδίου» του Bourdieu και η εφαρμογή της στην ανάλυση των ΜΜΕ

Το κείμενο επιχειρεί να καταδείξει, πρακτικά, τη συμβολή του σχεσιακού τρόπου σκέψης, που προϋποθέτει η έννοια του πεδίου, στην παραγωγή νέων επιστημονικών προτάσεων ή, καλύτερα, να επιβεβαιώσει ότι η θεωρία του πεδίου λειτουργεί ως μια ελεγχόμενη ενεργοποίηση επιστημολογικών αρχών κατασκευής κοινωνιολογικών αντικειμένων και «τρέφεται από την αντιπαραβολή με καινούργια εμπειρικά αντικείμενα».

ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, Η έννοια του πεδίου και ο σχεσιακός τρόπος σκέψης

Με την παρουσίαση της συμβολής των εργασιών του Bourdieu που είναι αφιερωμένες στη λογοτεχνία, το κείμενο επιχειρεί να δείξει ότι το έργο του προσφέρει πολύτιμα εργαλεία για την αντιπαραβολή των επιστημονικών κλάδων, καθώς πρόκειται για έναν συστηματικό τρόπο σκέψης, ο οποίος, όταν εφαρμόζεται σε πολύ ετερογενή αντικείμενα, επιτρέπει τη μεθοδική κυκλοφορία των ζητημάτων και των εννοιών.

ANNA BOSCHETTI, Οι εργασίες πάνω στο λογοτεχνικό πεδίο

Η βασική ιδέα του κειμένου είναι ότι μόνο οι θρησκευτικο-πολιτικές σχέσεις εγκαθιδρύουν και νομιμοποιούν την εδαφική κυριαρχία ενός ορισμένου αριθμού κοινωνικών ομάδων, και ότι μόνο αυτές οι σχέσεις έχουν τη δυνατότητα να καταστήσουν τις ομάδες αυτές πραγματικές ιστορικές κοινωνίες. Η θέση αυτή αντικρούει την ιδέα, που μοιράζονται οι περισσότεροι ανθρωπολόγοι, ότι οι σχέσεις συγγένειας αποτελούν τη βάση της κοινωνίας.

MAURICE GODELIER, Ποιες κοινωνικές σχέσεις καθιστούν ένα σύνολο ατόμων και ομάδων κοινωνία;

Οι νέοι ορισμένων μουσουλμανικών χωριών της Ελλάδας συνηθίζουν να συναντιούνται κάθε μέρα δημοσίως, επί μία ώρα, για να φλερτάρουν. Στόχος μας, εδώ, είναι να εξηγήσουμε την ποικιλομορφία των δομικών μορφών αυτών των συναντήσεων σε έξι χωριά, τα οποία, ωστόσο, δεν απέχουν πάνω από 30 χιλιόμετρα μεταξύ τους, την εξέλιξή τους σε ένα διάστημα 13 ετών και την απουσία εσωτερικής συνοχής σε κάθε συνάντηση από την άποψη των διαφόρων χαρακτηριστικών στοιχείων που ξεχωρίζουμε σε καθεμιά. Φαίνεται, λοιπόν, ότι μια μελέτη ιστορικής και συγκριτικής εθνογραφίας μπορεί να λειτουργήσει σαν πραγματικός μηχανισμός επιστημονικού πειραματισμού που μας επιτρέπει να ανακαλύψουμε ανθρωπολογικές αλήθειες γενικού χαρακτήρα.

BERNARD VERNIER, Ο μετασχηματισμός των μορφών του φλερτ σε έξι μουσουλμανικά χωριά της Ελλάδας

Πρόσφατες έρευνες στη Γαλλία καταδεικνύουν το αίσθημα ντροπής που βιώνουν όσες γυναίκες έμειναν έγκυοι σε μια ηλικία που οι ίδιες και ο περίγυρός τους θεωρούν πολύ προχωρημένη. Το αίσθημα αυτό μαρτυρεί ότι υπάρχουν άρρητες νόρμες σχετικά με την κατάλληλη ηλικία για αναπαραγωγή, καθώς και μια πραγματική απαγόρευση για τις γυναίκες να γίνουν ξανά μητέρες όταν βρίσκονται σε ηλικία γιαγιάς. Οι τρεις συγγραφείς του άρθρου, ανθρωπολόγοι και δημογράφοι, δείχνουν πώς αυτές οι νόρμες αφορούν το ζήτημα της διαδοχής των γενεών, και ιδιαίτερα το ζήτημα της μεταβίβασης της γενετήσιας ισχύος από τη μητέρα στην κόρη.

A. FINE, V. MOULINIÉ & J.-Cl. SANGOÏ, Από τη μητέρα στην κόρη: η μετάδοση της γονιμότητας

Εξετάζοντας τις διαφορετικές προνοιακές πολιτικές που διαδέχτηκαν η μία την άλλη στις Ηνωμένες Πολιτείες επί έναν αιώνα, επιχειρείται να αναδειχθεί η οργανική σχέση ανάμεσα στην πολιτική άρνηση του status της φτώχειας και τις ψυχολογίζουσες τεχνικές στο επίπεδο της αντιμετώπισής της.

ROBERT CASTEL, Ο «πόλεμος κατά της φτώχειας» στις Ηνωμένες Πολιτείες

Οι δυσκολίες που παρουσιάζονται ως προς την υπέρβαση της κρίσης στην ευρωζώνη συνδέονται με την ανεπάρκεια της οικονομικής διακυβέρνησης που θεσμοθετήθηκε με τις ευρωπαϊκές συνθήκες: οι διεθνείς κεφαλαιαγορές, το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκουν στόχους που αποδεικνύονται ασύνδετοι, ενώ απουσιάζουν τα εργαλεία για μια συγκροτημένη αντίδραση. Προκύπτουν, έτσι, διάφορα σενάρια σε σχέση με το συλλογικό υποκείμενο που θα καταφέρει να επιβάλει τις απόψεις του και να συντονίσει τα διάφορα εργαλεία οικονομικής πολιτικής.

ROBERT BOYER, Επτά σενάρια για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Οι κοινωνικές συνέπειες των πολιτικών λιτότητας στην Ευρώπη αποτελούν διακύβευμα μείζονος σημασίας για τη δημοκρατία. Μόνο η πραγματοποίηση μιας ανεξάρτητης επιστημονικής αποτίμησης των δημοσιονομικών πολιτικών μπορεί να επιτρέψει τον ακριβή καταμερισμό ευθυνών για τη διόγκωση των κοινωνικών δεινών.

FRÉDÉRIC LEBARON, Γιατί η λιτότητα σκοτώνει

Τα ερευνητικά προγράμματα που εμπεριέχονται στο κείμενο αυτό αποτελούν ένα πολύ μικρό δείγμα των πολλών και γόνιμων προοπτικών συνεργασίας που θα μπορούσαν να εγκαθιδρυθούν μεταξύ κοινωνιολογικής και φιλοσοφικής έρευνας, ικανών να ανατρέψουν τις οφειλόμενες σχέσεις τους και των οποίων η ποικιλία αντιστοιχεί στις διάφορες μορφές επιδράσεων που προκαλεί η μη αναλυμένη άσκεπτη κοινωνική σχέση που προβάλλουν όταν αναλύουν, φιλόσοφος και κοινωνιολόγος, αμοιβαία τη σχέση τους.

ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, Ερωτήματα για φιλοσόφους «ευγενούς ταπεινότητας»