Eτήσια τρίγλωσση επιθεώρηση κοινωνικών ερευνών (κείμενα γραμμένα στην ελληνική, αγγλική ή γαλλική γλώσσα) που περιλαμβάνει πρωτότυπα και αδημοσίευτα κείμενα τα οποία εντάσσονται κάθε φορά στο ειδικό θεματικό περιεχόμενο του τεύχους.
Διεύθυνση: Νίκος Παναγιωτόπουλος
Συντακτική επιτροπή: Αθηνά Αθανασίου, Stéphane Beaud, Anna Boschetti, Jérôme Bourdieu, Donald Broady, Liliana Deyanova, Yves Dezalay, Rick Fantasia, Sandrine Garcia, Bertrand Geay, Μιχαλίνος Ζεμπύλας, Johan Heilbron, Χριστίνα Κουλούρη, Γεράσιμος Κουζέλης, Christian Laval, Frédéric Lebaron, Remi Lenoir, Δήμητρα Μακρυνιώτη, Christian de Montlibert, Αλέξης Πέτρου, Virgílio Borges Pereira, José Luis Moreno Pestaña, Franck Poupeau, Andrea Rapini, Gisèle Sapiro, Franz Schultheis, Delphine Serre, Σπύρος Τάνταρος, Σταύρος Τομπάζος, Αναστασία Τσαμπαρλή, Bernard Vernier, Loïc Wacquant, Anne-Catherine Wagner, Νικόλας Χρηστάκης
Υπεύθυνοι σύνταξης: Θεόδωρος Θάνος & Αθηνά Καρατζά
Γραμματεία περιοδικού: Ανίλα Αλιάι
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: periodiko_socialsciences@yahoo.gr
Τη δεύτερη χρονιά κυκλοφορίας του, το τεύχος του επιστημονικού περιοδικού ΚΕ είναι διπλό, αφενός, έχει ως θέμα τις διάφορες μορφές οδύνης που παράγει η σημερινή οικονομική κρίση, αφετέρου, προσφέρει εργαλεία για την κατανόησή της τόσο στην Ελλάδα όσο και στο διεθνές επίπεδο, και φέρει τον τίτλο: Η κρίση.
Αντλώντας από τα δεδομένα της καθημερινότητας, σε μια προσπάθεια καταγραφής του βιώματος της κρίσης, διαδραματίζοντας ένα ρόλο «δημόσιου συγγραφέα», παρουσιάζονται συνεντεύξεις με δρώντες που προέρχονται από διάφορα επαγγελματικά και κοινωνικά περιβάλλοντα και συνιστούν διαφορετικές περιπτώσεις οδυνών με στόχο να αποδοθεί και να κατανοηθεί η πολυφωνία της σημερινής κοινωνικής πραγματικότητας.
Στην ασπρόμαυρη έκδοση του ΚΕ φιλοξενούνται, επίσης, τρία έγχρωμα καλλιτεχνικά έργα του ζωγράφου Κώστα-Ηρακλή Γεωργίου, τα οποία δημιούργησε με έμπνευση κοινωνιολογικές αναλύσεις σχετικές με τη θεματική του τεύχους.
Προκειμένου να φτάσει στο μακρύ πολυπόθητο διεθνές άνοιγμα της κοινωνικής επιστημονικής έρευνας και της κοινωνιο-κριτικής ανάλυσης, ο κοινωνιολόγος πρέπει πρώτα ο ίδιος να πραγματοποιήσει επιτόπιες παρατηρήσεις, ανεξαρτήτως του πόσο δύσκολη μπορεί να καταλήξει να είναι η εμπειρική δουλειά εξαιτίας της ιδιότητάς του ως «ξένου», καθώς, επίσης, και από τα συχνά μη αμελητέα προβλήματα επικοινωνίας. Αυτό που μπορεί αρχικά να φαίνεται ως μια περιττή αναπηρία θα μπορούσε να του προσφέρει μια βαρύνουσα ευρετική ευκαιρία, καθώς το γεγονός ότι είναι «ξένος» θα μπορούσε να μετατραπεί σε μια αναστοχαστική «απόσταση» από τα φαινομενικά αυταπόδεικτα δεδομένα της καθημερινής ζωής μιας άλλης κοινωνίας.
FRANZ SCHULTHEIS, Κοινωνιοανάλυση πέρα από τα σύνορα
Η παγκόσμια οικονομική κρίση δεν προέρχεται από μια πτώση του ποσοστού του κέρδους, αλλά από ένα σχήμα αναπαραγωγής του κεφαλαίου με υψηλό ποσοστό εκμετάλλευσης που εξασφάλιζε την πραγματοποίηση της αξίας, διά μέσου ενός απορρυθμισμένου χρηματοπιστωτικού συστήματος, επιτρέποντας μια άνευ προηγούμενου συσσώρευση μη βιώσιμων χρεών που δεν είναι δυνατόν να εξυπηρετηθούν, από τη μια πλευρά, και συσσώρευση πλασματικού κεφαλαίου, από την άλλη. Η μετεξέλιξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης σε κρίση του δημόσιου χρέους αποτελεί μια προσπάθεια του κεφαλαίου να περιορίσει, όσο μπορεί, την απαξίωσή του. Αυτή η προσπάθεια, όμως, υπονομεύει το κοινωνικό, πολιτισμικό και δημοκρατικό κεκτημένο και οξύνει την ταξική σύγκρουση. Η οικονομική κρίση μετεξελίσσεται σε μια κρίση πολιτισμού, διότι η «βιωσιμότητα» του κεφαλαίου αντιτίθεται, φανερά πλέον, στο ρητό ή υπόρρητο αξιακό υπόβαθρο του «δυτικού πολιτισμού».
ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΜΠΑΖΟΣ, Στοιχεία για την κατανόηση της κεφαλαιοκρατικής κρίσης
Το άρθρο αυτό διακρίνει τρεις φάσεις στην ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης μέχρι σήμερα. Εξετάζει με περισσότερη λεπτομέρεια, πρώτα, την αρχική περίοδο (2007-2008) της χρηματοπιστωτικής αναταραχής και, έπειτα, την τραπεζική κρίση στην ευρωζώνη η οποία ξεκίνησε το 2010, όπου τα περιουσιακά στοιχεία που ήταν επιρρεπή στην κρίση ήταν τα κρατικά χρεόγραφα. Επίσης, αναζητά να κατανοήσει τους λόγους της ικανότητας του συστήματος να αντισταθμίσει τις συνέπειες των θεμελιωδών αντιφάσεών του και των αυταπατών που γεννήθηκαν από το φετιχισμό του χρήματος, να επιβάλει μέτρα λιτότητας αν όχι ολοκληρωτικής εξαθλίωσης, ως εκ τούτου, κάνοντας την κρίση το έδαφος για την εφαρμογή του Δόγματος Σοκ. Ο ορισμός της χρηματιστικοποίησης διευρύνεται και γίνεται αντιληπτός ως μια εποχή που χαρακτηρίζεται από μια εξαιρετικά ισχυρή συγκέντρωση τόσο βιομηχανικού όσο και έντοκου κεφαλαίου, όπου επίσης το κεφάλαιο έχει συνεχώς αυξήσει την κλίμακα της ιδιοποίησης της αξίας και της προστιθέμενης αξίας επιβάλλοντας τον έλεγχο σε έναν μεγάλο αριθμό διαστάσεων της κοινωνικής ζωής.
FRANÇOIS CHESNAIS, Τα πρώτα πέντε χρόνια τής σε εξέλιξη παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης
Το άρθρο αυτό επιχειρεί να δείξει πώς η σημερινή κρίση της ευρωζώνης αντικατοπτρίζει τις αρχικές ατέλειες της σύλληψης του «ευρω-συστήματος» του οποίου οι αντιφάσεις, που αποκαλύφθηκαν από τη χρηματοοικονομική κρίση, είναι δομικής φύσης. Η ανάδειξη αυτή πραγματοποιείται ενεργοποιώντας μια στατιστική και αναλυτική μεθοδολογία που προσφέρει στη μελέτη αυτή έναν «τεχνικό» χαρακτήρα. Αλλά αυτό είναι ένα απαραίτητο στάδιο για να καταλήξουμε σε μια πιο ισχυρή διάγνωση για τις πιθανές εξόδους από τη σημερινή κρίση ή μάλλον από την, ειδικότερα, ευρωπαϊκή της διάσταση. Αυτή η κρίση έχει βαθύτερες ρίζες από το σύμπτωμα από το οποίο εκφράστηκε, δηλαδή, ως κρίση δημοσίων χρεών. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχουν παρά δύο έξοδοι που παρέχουν μια απάντηση προσαρμοσμένη στη δομική φύση της ευρωπαϊκής κρίσης: είτε η βλάβη του ευρω-συστήματος είτε τη ριζική αναδιαμόρφωσή του. Οι άλλοι περιορίζονται στο να επιδεικνύουν τις αντιφάσεις στην πάροδο του χρόνου ή να προγραμματίζουν μια κοινωνικά απαράδεκτη παλινδρόμηση.
MICHEL HUSSON, Πολιτική οικονομία του «ευρω-συστήματος»
Στο άρθρο αυτό επιχειρείται μια ανάλυση της κοινωνιογένεσης της διαδικασίας αυτονόμησης μιας νέας συλλογικής διαχειριστικής πρακτικής της κοινωνικής προστασίας που τείνει να εγκαθιδρυθεί στο σύγχρονο ελληνικό κοινωνικό κράτος, σ’ ένα βαθμό, ως προϊόν του τρόπου λειτουργίας και των λειτουργιών του πεδίου των θεσμών και των φορέων που συστήνουν το χώρο άσκησης κοινωνικής πολιτικής. Με αυτόν τον τρόπο, η παρούσα εργασία αποτελεί μια συμβολή στην ιστορία του σύγχρονου ελληνικού κοινωνικού κράτους.
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ & ΜΑΡΙΑ ΒΙΔΑΛΗ, Η μιζέρια της πολιτικής
