Τα αιτήματα για τελειότητα και μουσικότητα που συνθέτουν την ιστορία της καθαρής ποίησης διατυπώθηκαν στη Γαλλία από σπουδαίους ποιητές –τον Σαρλ Μπωντλαίρ, τον Στεφάν Μαλλαρμέ, τον Πωλ Βαλερύ– οι οποίοι αναγνώρισαν ως πρόδρομό τους τον Έντγκαρ Άλλαν Πόε. Με τα αιτήματα αυτά σχηματίζονται στα γαλλικά γράμματα οι διαδοχικοί κρίκοι μιας αλυσίδας, σταθερά στραμμένης προς την ποιητική αφαίρεση. Στην Ελλάδα, αντί για αλυσίδα, περισσότερο σχηματίζεται ένα δέντρο με κλαδιά και παρακλάδια: οι ρίζες και ο κορμός του ξεπήδησαν από τον Σολωμό και συνεχίστηκαν από τον Παλαμά ορισμένοι από τους κεντρικούς κλώνους του, που καταλήγουν στον Σεφέρη, φτιάχτηκαν από τον Σικελιανό κάποιοι άλλοι, που οδηγούν στον Εμμανουήλ, από τον Μελαχρινό. Τελικά το θέμα της καθαρής ποίησης διακλαδίζεται ολόγυρα σε αρίφνητους μικρούς βλαστούς, που φύονται ώς τις μέρες μας.

Διατρέχοντας τον ρομαντισμό και τον συμβολισμό ώς τις ύστερες εκφάνσεις τους, το βιβλίο αυτό παρακολουθεί τη συνειδητή διαδικασία απομάκρυνσης της ποίησης από την πρόζα, τη ρητορεία και την αισθηματολογία, την προσπάθεια δημιουργίας μιας έκφρασης απαλλαγμένης από το υλικό βάρος της εμπειρίας. Στέκεται στους κορυφαίους σταθμούς της, εκθέτει και ερμηνεύει τις αντιδράσεις της κριτικής, συγκρίνει με τα ξένα πρότυπα και προτείνει τον ορισμό της ελληνικής καθαρότητας. Κράμα ορατού και αοράτου, υλικού και άυλου, εναλλαγή συγκεκριμένου και αφηρημένου, η ελληνική καθαρή ποίηση προσκρούει στο αίτημα για το εθνικώς ωφέλιμο και αναμετριέται με το ιστορικό γεγονός.