Αναλαμβάνοντας να ορίσει τον εθνικό πολιτισμό, η λαογραφία συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση της σύγχρονης Ελλάδας. H ανάπτυξή της ώς το 1922, αλλά και στη συνέχεια του αιώνα, ήταν μια επίμονη και οδυνηρή προσπάθεια να δοθεί τάξη στο χάος, από τη σκοπιά ενός λαού του οποίου η εθνική ταυτότητα απειλήθηκε συχνά από τα ίδια τα έθνη που είχαν αυτοανακηρυχθεί φρουροί του. Ταυτόχρονα, η λαογραφική μελέτη του ελληνικού πολιτισμού ήταν η ίδια μέρος αυτού του πολιτισμού και οργανώθηκε γύρω από δύο βασικές ιδεολογικές εικόνες του, δύο ιστορικές και πολιτισμικές κατασκευές της ελληνικότητας: την εξωστρεφή «ελληνίζουσα», που τονίζει την επιβίωση γλωσσικών και κοινωνικών στοιχείων από την κλασική αρχαιότητα, και την εσωστρεφή «ρωμαίικη», που στέκεται στα ίχνη βυζαντινών και τουρκικών στοιχείων στη σύγχρονη καθημερινότητα.

Tο πρωτοποριακό αυτό βιβλίο –με το οποίο ο Χέρτσφελντ εγκαινίασε την πολύχρονη, συστηματική συμβολή του στις ελληνικές ανθρωπολογικές και πολιτισμικές σπουδές– δείχνει γιατί η λαογραφία, σφραγισμένη από μια τέτοια κεντρική αντιπαράθεση, αξίζει να προσεχτεί από κάθε μελετητή της νεοελληνικής κοινωνίας.