Ο «αθώος» εθνικισμός

Συλλογικό έργο

Κείμενα: Αρζού Όζτουρκμεν, Εμρέ Γκιοκάλπ, Ηλίας Κανέλλης, Ηλίας Ρουμπάνης, Ηρακλής Μήλλας, Κερέμ Οκτέμ, Μανώλης Βασιλάκης, Ντογάν Τιλίτς, Σεριφέ Τσαμ, Τανίλ Μπόρα, Τούγτσε Σακλιτζά Ρηγάτος, Χριστίνα Μπάτρα
ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ISBN ΕΝΤΥΠΟ
978-960-221-813-6
Διαστάσεις
24Χ17
Τρέχουσα Έκδοση
2019
Σελίδες
256
Εύδοξος

Ο «αθώος» εθνικισμός

Συλλογικό έργο

Κείμενα: Αρζού Όζτουρκμεν, Εμρέ Γκιοκάλπ, Ηλίας Κανέλλης, Ηλίας Ρουμπάνης, Ηρακλής Μήλλας, Κερέμ Οκτέμ, Μανώλης Βασιλάκης, Ντογάν Τιλίτς, Σεριφέ Τσαμ, Τανίλ Μπόρα, Τούγτσε Σακλιτζά Ρηγάτος, Χριστίνα Μπάτρα

ΕΝΤΥΠΟ
ΑΡΧΙΚΗ
16.96€
10%
ΤΕΛΙΚΗ
15.26€
* ΔΩΡΕΑΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ αγορές άνω των 50€ (εντός Ελλάδος)

Έλληνες και Τούρκοι μελετητές αντιμέτωποι με τον «δικό τους» δήθεν αθώο εθνικισμό, σε έντεκα κείμενα.

 

Ο όρος «εθνικισμός» στην καθημερινότητά μας έχει δύο διαφορετικές έννοιες που συχνά συγχέονται. Η πρώτη αναφέρεται σε μια «αθώα» κοινωνική συναίνεση γύρω από μια εθνική ταυτότητα. Είναι αυτή που εξασφαλίζει σε μια ομάδα ανθρώπων την πίστη ότι αποτελούν ένα έθνος. Η άλλη έννοια αναφέρεται σε ένα είδος πολιτικού προγράμματος ορισμένων μελών του έθνους. Όταν αυτό το πρόγραμμα είναι επιθετικό ή ξενοφοβικό, χαρακτηρίζεται «εθνικιστικό», «κακό» και κάποτε ρατσιστικό.

Αλλά ο δήθεν αθώος εθνικισμός φέρει όλα τα συστατικά που χρειάζονται για να αναβιώσει «ο κακός εθνικισμός» όταν η συγκυρία προσφέρεται: τους εθνικούς μύθους στους οποίους κυριαρχεί το «εμείς – οι άλλοι», τις ανάλογες ιστορικές αναφορές μέσα σε μια εθνική ιστοριογραφία, τη σχετική «εθνική» παιδεία, την εθνική αυταρέσκεια («είμαστε οι καλύτεροι»), την ξενοφοβία («μας αδίκησαν», «κινδυνεύουμε»), το φετίχ του εθνικού συμφέροντος. Στο βαθμό που θεωρούμε ότι μόνο ο επιθετικός εθνικισμός είναι το πρόβλημα, δεν καταπολεμούμε το ίδιο το εθνικιστικό υπόδειγμα αλλά μόνο μία έκφανσή του. Το να καταγγέλλεται π.χ. η Χρυσή Αυγή και να αποσιωπώνται η εθνική ιστοριογραφία, η εθνοκεντρική παιδεία, η πατριωτική λογοτεχνία, ο «εθνικός» πολιτικός ή εκκλησιαστικός λόγος κ.ά. είναι μια υποκριτική συμφιλίωση με τον εθνικισμό ή στην καλύτερη περίπτωση μια εθνική τύφλωση. Φαινομενικά αθώες λειτουργίες, όπως μια πινακίδα που καλωσορίζει τους τουρίστες «στην πιο φιλόξενη χώρα του κόσμου», ένα παραμύθι σε ένα παιδικό βιβλίο, ένα τραγούδι σε οικογενειακό γλέντι, ένα σίριαλ στην τηλεόραση, ένας τίτλος εφημερίδας ή ένας ποδοσφαιρικός αγώνας μπορεί να καλλιεργούν και να αναπαράγουν εθνικιστικά μηνύματα.

Σε αυτά, τα οποία συνήθως μας διαφεύγουν, αναφέρεται το βιβλίο. Τόσο οι Έλληνες όσο και οι Τούρκοι αναλυτές καταπιάνονται εδώ με τον «δικό τους» εθνικισμό. Κάποιοι γράφουν και για τις δύο πλευρές, συγκριτικά. Αλλά κανένα κείμενο δεν αναφέρεται μόνο στον εθνικισμό του Άλλου. Μια τέτοια προσέγγιση είναι το χόμπι των εθνικιστών.

ΜΗΛΛΑΣ ΗΡΑΚΛΗΣ
Ο Ηρακλής Μήλλας γεννήθηκε το 1940 στην Τουρκία, έζησε στην Κωνσταντινούπολη μέχρι το 1971 και έκτοτε διαμένει στην Ελλάδα. Είναι απόφοιτος της Ροβερτείου, με διδακτορικό στην πολιτική επιστήμη από το Πανεπιστήμιο της Άγκυρας. Εργάστηκε ως μηχανικός στην Τουρκία, στην Eλλάδα και σε διάφορες αραβικές χώρες. Μετέφρασε και εξέδωσε στα τουρκικά τα Άπαντα του Γ. Σεφέρη και του Κ. Καβάφη, καθώς και έργα άλλων ελλήνων ποιητών και μυθιστοριογράφων. Το 1991-1994 συνέβαλε στην ίδρυση του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας και δίδαξε σ’ αυτό. Το 1999-2003 δίδαξε τουρκική γλώσσα, τουρκική λογοτεχνία και πολιτικά ρεύματα Τουρκίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Το 2003-2008 δίδαξε τουρκική λογοτεχνία και πολιτική επιστήμη στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 2009-2010 δίδαξε στα πανεπιστήμια Işık και Bilgi της Κωνσταντινούπολης. Έχει εκδόσει μελέτες σχετικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, την τουρική ιστοριογραφία, τα σχολικά βιβλία, την τουρκική λογοτεχνία και τα εθνικά στερεότυπα. Η εικόνα του Έλληνα στην τουρκική λογοτεχνία ήταν το θέμα της διδακτορικής του διατριβής. Πήρε μέρος σε πολλά διεθνή συνέδρια (περίπου πενήντα) σε διάφορες χώρες, όπως Αγγλία, Ελβετία, Σουηδία, ΗΠΑ, Γαλλία, Κροατία, Κύπρο, Τουρκία και Ελλάδα. Έργα του είναι: Tencere Dibin Kara, Türk Yunan İlişkilerine bir Önsöz (1989), Yunan Ulusunun Doğuşu (1994), Türk Yunan İlişkilerine Bir Önsöz (1995), Ayvalık ve Venezis (1998), Türk Romanı ve Öteki (2000), Εικόνες Ελλήνων και Τούρκων. Σχολικά βιβλία, ιστοριογραφία, λογοτεχνία και εθνικά στερεότυπα (2001), Do’s and Don’t’s for Better Greek-Turkish Relations (2002), Göç. Rumlar’ın Anadolu’dan Mecburi Ayrılışı (επιμ. μαζί με την Damla Demirözü, 2002), Geçmişten Bugüne Yunanlılar. Dil, Din ve Kimlikleri (2003), The Imagined ‘Other’ as National Identity. Greeks and Turks (2004), Çağdaş Yunan Edebiyatı. Ozanlar, yazarlar, söyleşileri, çevirileri (2005), Türk ve Yunan Romanlarında Öteki ve Kimlik (2005), Κατάλογος κοινών ελληνικών και τουρκικών λέξεων, εκφράσεων και παροιμιών (2008), Türkçe Kitabımız. Batı Trakya’nın Edebiyatı, Gazete ve Dergi Metinleri (2008), Zamandan Bir Ses. Milliyetçi Olmayan Yorumlar, 2002-2008 (2009), Sözde Masum Milliyetçilik (επιμ., 2010), Türkçe-Yunanca Ortak Kelimeler, deyimler ve atasözleri (2012). Το βιβλίο Εικόνες Ελλήνων και Τούρκων. Σχολικά βιβλία, ιστοριογραφία, λογοτεχνία και εθνικά στερεότυπα κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Αλεξάνδρεια το 2001 και έλαβε το βραβείο «Διδώ Σωτηρίου» της Εταιρείας Συγγραφέων. Τα τελευταία του βιβλία είναι: Nationsand Identities. The Case of Greeks and Turks (2016), Ο οικογενειακός τάφος (μυθιστόρημα, 2018), Η νέα Τουρκία εκ των έσω (επιμ., 2019). Το ντοκιμαντέρ του Η άλλη κωμόπολη (συμπαραγωγή με Ν. Ντιντς) πήρε το πρώτο βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (2011).