Μακρύς ο δρόμος για την Ιθάκη
Μακρύς ο δρόμος για την Ιθάκη
Η επανάσταση δεν ήταν ποτέ τόσο διφορούμενη.
Η πατρίδα δεν ήταν ποτέ τόσο ξένη.
Για τους ναυαγισμένους ήρωες αυτής της σύγχρονης οδύσσειας, η «Ιθάκη» είχε δύο όψεις: επανάσταση και Ελλάδα – το όραμα μιας κοινωνίας με δικαιοσύνη και αλληλεγγύη, που εκκολάφθηκε στην Κατοχή και τον Εμφύλιο, για να δικαιωθεί εν μέρει αλλά και να διαψευστεί οικτρά στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού· και το όραμα της χαμένης πατρίδας, που άντεξε στα χρόνια της πολιτικής ξενιτιάς, ώσπου να πάρει το δρόμο του με τη μεταπολίτευση και τον επαναπατρισμό και να σκάσει στα βράχια της ελληνικής πραγματικότητας.
Το βιβλίο φέρνει πλούσια υλικά: μαρτυρίες από την άγνωστη ζωή στις σχολές κομματικών στελεχών, τα εργοστάσια και τις ελληνικές κοινότητες πολιτικών προσφύγων της Ρουμανίας και της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά κι από το πέρασμα σ’ ένα Παρίσι ανήσυχο μετά τον Μάη του ’68 ή απ’ τη βουτιά στην τρικυμισμένη Αθήνα του ’74 (και τη σπαρακτική επιστροφή στον Αλμυρό) πορτρέτα θρυλικών μορφών της Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού –όπως του «Έλληνα Τσε» Γιώργου Λύρα– κυνηγημένων από την ηγεσία ενός κόμματος που τρώει τα παιδιά του. σκέψεις τέλος για τους λόγους που το μεγαλείο και η υπόσχεση της Αριστεράς είχαν για τίμημα τόσες αβάσταχτες τραγωδίες.
Σ’ αυτό το ιστορικό αίνιγμα, η συγγραφέας των Απόπαιδων απαντάει ανακαλώντας αμέτρητες ιστορίες επώνυμων και κυρίως ανώνυμων ανθρώπων που βρέθηκαν στη δίνη γιγαντιαίων μηχανισμών και συστημάτων· κι αφήνοντάς τες ν’ αστράψουν με τα δικά τους νοήματα κόντρα σε κάθε μεγάλη ιδέα ή σχέδιο που βάλθηκε να μιλήσει για λογαριασμό τους. Κι αυτό δεν είναι μόνο μια αφηγηματική αλλά και μια πολιτική επιλογή.