Έγραφα όλα αυτά τα χρόνια που στη χώρα μου δεν επιτρεπόταν να δημοσιευθεί ούτε μια αράδα με την υπογραφή μου. Έγραφα με πείσμα, αλλά ώρες ώρες το βάρος της απομόνωσης γινόταν δυσβάσταχτο. Καθόμουν στο γραφείο και αφουγκραζόμουν τη σιωπή όπου είχα βυθιστεί. Δεν άκουγα τίποτε εκτός από τον ανεπαίσθητο ήχο των νημάτων που κόβονταν ένα ένα και αναζητούσα απεγνωσμένα κάποια ελπίδα απ’ όπου ν’ αρπαχτώ. Τότε ήρθε εκείνη. Αν είχαμε συναντηθεί σε άλλο χρόνο, ίσως και να είχαμε προσπεράσει ο ένας τον άλλον, αλλά εκείνη τη στιγμή την ακολούθησα συνεπαρμένος, χρόνια ολόκληρα δεν μπόρεσα να λύσω τα μάγια. Ταυτόχρονα όμως όλον εκείνο τον καιρό δεν σταμάτησα τη σιωπηλή διαμάχη μαζί της. Την ίδια ώρα που περισσότερο την ποθούσα και τα λόγια έσβηναν μέσα μου μόλις συναντούσα το βλέμμα της, σαν η νύχτα ερχόταν να με χωρίσει από το κατευναστικό, θωπευτικό της βλέμμα, έψαχνα να διατυπώσω απαντήσεις στα ερωτήματα, τα παράπονα, τις επιθυμίες και τους καημούς που από πριν είχα αφήσει αναπάντητα.

Έρωτας και σκουπίδια, τίτλος παράδοξος για μυθιστόρημα, αν ο αναγνώστης δεν γνωρίζει ότι, μετά τη ρωσική εισβολή του 1968 και μια επιτυχημένη περιοδεία στην Αμερική, ο Τσέχος συγγραφέας αποφάσισε να επιστρέψει στην πατρίδα του, όπου ώς το 1989 τα έργα του κυκλοφορούσαν μόνο παράνομα και όπου στους αντικαθεστωτικούς διανοούμενους επιτρέπονταν μόνο ορισμένες χειρωνακτικές εργασίες, όπως αυτή του οδοκαθαριστή που πράγματι για ένα διάστημα άσκησε ο Klima.

Πράγμα που μας φέρνει στα «σκουπίδια» του τίτλου, που μαζί με τον «έρωτα» αποτελούν τους δύο πραγματικούς και συμβολικούς πόλους ανάμεσα στους οποίους σκιαγραφείται η ζωή στην Πράγα της δεκαετίας του ’80 και ξετυλίγεται μια μεγάλη αγάπη. Ένα πάθος, μεστό και άγουρο μαζί, με τα ηθικά του διλήμματα και την απεγνωσμένη του αναζήτηση για αλήθεια και καθαρότητα σε αντίθεση με τη βρομιά της πόλης, που ο ήρωας –το λογοτεχνικό δίδυμο του συγγραφέα– αναλαμβάνει καθημερινά να εξαφανίζει‧ σε αντίθεση με την ιδεολογική μόλυνση ή τα βιομηχανικά απόβλητα που πνίγουν τον πλανήτη‧ και με την ίδια την απόρριψη, τέλος, ανθρώπων και πραγμάτων, με τη μετατροπή τους σε σκουπίδια.

Πολυεπίπεδο και ελπιδοφόρο ωστόσο μυθιστόρημα ενός συγγραφέα εκ των υστέρων δικαιωμένου, ο οποίος –αντίστοιχα με τον ήρωα της ιστορίας που βρίσκει εν τέλει τον παράδεισό του– με την έλευση της δημοκρατίας γίνεται επιτέλους γνωστός και στη μητρική του γλώσσα μετά από δύο δεκαετίες επιτυχημένων εκδόσεων στο εξωτερικό.