Για τους πληθυσμούς της Βαλκανικής χερσονήσου, μέχρι μία πολύ πρόσφατη εποχή, το μέλλον δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένο. Η πείνα, η έλλειψη και η ακρίβεια των βασικών ειδών διατροφής αποτελούν στοιχεία της καθημερινής αγωνίας τους απέναντι στο αύριο. Οι ιδιοτροπίες του καιρού καθιστούν συχνά αδύνατη την ικανοποίηση ακόμη και των στοιχειωδών αναγκών επιβίωσής τους. Δεν είναι όμως πάντα οι φυσικές θεομηνίες που προκαλούν τις δυσκολίες στη διατροφή των πληθυσμών. Ο ανθρώπινος παράγοντας, με τη στρατιωτική αλλά και την εν γένει πολιτική δράση του, παρεισφρύει στα συστήματα διατροφής, τα καθορίζει και καταδικάζει σε οδυνηρό θάνατο τους βιολογικά και κοινωνικά αδύναμους. Δεν είναι λοιπόν τυχαία η φράση που αποδίδεται στους Αθηναίους του 1789: «Ήθελεν είσθαι κάλλιον να αποθάνουν μίαν φορά υπό της πανώλης, αν θέλη ο Θεός, παρά καθ’ εκάστην υπό της πείνης».