Ο δυτικός Μεσαίωνας είναι η εποχή κατά την οποία ο φόβος του μεταφυσικού συγκατοικεί με τις καθημερινές πραγματικότητες, η γραμμική αντίληψη του χρόνου δεν έχει αντικαταστήσει την κυκλική, ο γραπτός λόγος δεν έχει επικρατήσει του προφορικού και η αρχαία σοφία συνυπάρχει δύσκολα με την «άγρια σκέψη». Πόση πίστη στην παράδοση και πόση ικανότητα σύνθεσης διαφαίνεται στην επαναχρησιμοποίηση των ιδεών της ύστερης αρχαιότητας και του χριστιανισμού, στην προσαρμογή των ρωμαϊκών θεσμών, στα δάνεια από τον αραβικό και τον βυζαντινό κόσμο. Αλλά και πόσος «μοντερνισμός» στη βαθμιαία κατάργηση του κράτους και την εισαγωγή των ιδιωτικών θεσμών εξάρτησης και προστασίας του αρχοντικού συστήματος, στην εντατικοποίηση της παραγωγής μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, που οδήγησε σε δημογραφική ανάπτυξη και δημιουργία πλεονασμάτων και στη συνακόλουθη έκρηξη των τεχνικών και των εφαρμογών του χρήματος.