Δίκτυα εξουσίας στη νεότερη Ελλάδα
Συλλογικό έργο
Δίκτυα εξουσίας στη νεότερη Ελλάδα
Συλλογικό έργο
Ο John Campbell, που πέθανε το 2009 στην ηλικία των 86 χρόνων, ήταν ο πρώτος κοινωνικός ανθρωπολόγος που έκανε επιτόπια έρευνα στην Ελλάδα. Σε αυτόν τον συλλογικό τόμο οι μη μυημένοι θα αντιληφθούν πόσο οξυδερκής υπήρξε ο John Campbell αναλύοντας αξίες που σχετίζονταν με το κύρος, την τιμή, την ιδέα του εγωισμού, κοινωνικούς θεσμούς μικροκοινωνιών, έννοιες που ακόμα και σήμερα έχουν επίδραση στον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε την ελληνική κοινωνία και τα «δίκτυα εξουσίας» της, σύμφωνα και με τον τίτλο του πολύ ενδιαφέροντος βιβλίου.
Αυτή η διεπιστημονική συλλογή δοκιμίων γραμμένων από επιφανείς ιστορικούς και ανθρωπολόγους εισάγει πρωτότυπες θεωρήσεις της ελληνικής ιστορίας και κοινωνίας, που αμφισβητούν τις συμβατικές ιδέες περί ελληνικού εθνικισμού και κοινωνικής ανάπτυξης. Ταυτόχρονα θίγουν ευρύτερα ζητήματα, κομβικά για την κατανόηση της σύγχρονης Ευρώπης, όπως η ανάδυση των εθνικών κρατών μέσα από τις αυτοκρατορίες, η σχέση μεταξύ οικογένειας και ιδεολογικών συγκρούσεων ή η συνεχιζόμενη παρουσία θρησκευτικών νοημάτων στην καθημερινή ζωή.
Η Τζελίνα Χαρλάυτη και η Σοφία Λαΐου ερευνούν το ελληνόκτητο εμπορικό ναυτικό στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, η Ελένη Αγγελομάτη στέκεται στο ρόλο των γυναικών στον Αγώνα της ανεξαρτησίας, ο Βασίλης Κ. Γούναρης δείχνει πώς τα πελατειακά δίκτυα συνέδεσαν τον Μακεδονικό Αγώνα με τον αντικομμουνισμό του Εμφυλίου, ο Θάνος Βερέμης αναλύει τον λαϊκιστικό ριζοσπαστισμό του Ανδρέα Παπανδρέου, ενώ ο lωάννης Κολιόπουλος εξερευνά τις αμφισημίες της ίδιας της ιδέας της «νεότερης Ελλάδας». Ο Μαρκ Μαζάουερ και ο Τσαρλς Στιούαρτ εξετάζουν τοπικές αντιλήψεις για τη θαυματουργή δύναμη της Παναγίας, ενώ ο Ζοάο ντε Πίνα-Καμπράλ συσχετίζει, χωρίς να συγκρίνει, τη φιγούρα του Διαβόλου στους Σαρακατσάνους και στη Βραζιλία. Η Ρενέ Χίρσον, ο Ρότζερ Τζαστ κι η Τζουλιέτ ντυ Μπουλέ προσφέρουν εθνογραφίες κοινωνικών θεσμών και πρακτικών από τους αποτυχημένους γάμους μέχρι τα δώρα, τις υποσχέσεις και τις ιερές τροφές. Τέλος, ο Μάικλ Χέρτσφελντ και ο Μάικλ Λιούιν Σμιθ γράφουν για το έργο και τη ζωή του μεγάλου ανθρωπολόγου και ιστορικού Τζον Κάμπελ, προς τιμήν του οποίου γράφτηκαν και συγκεντρώθηκαν αυτά τα κείμενα, ενώ ο Χάρης Βλαβιανός αφιερώνει ένα ποίημα στη μνήμη του.