Όλα τα έργα τέχνης, η τέχνη στο σύνολό της, είναι αινίγματα αυτό εξόργιζε ανέκαθεν τη θεωρία της τέχνης…

Στο κείμενο αυτό, που ο Αντόρνο θεωρούσε από τα σημαντικότερά του, βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη ένας πυκνός ιστός φιλοσοφικών στοχασμών, κοινωνιολογικών παρατηρήσεων και πολιτικών θέσεων, με άξονα την αισθητική: αναγνώριση της αφετηρίας της τέχνης στην κοινωνική ζωή αλλά και υπεράσπιση της αυτονομίας της απέναντι σε αυτήν ανατρεπτική κριτική των καθιερωμένων αισθητικών κατηγοριών του ωραίου, της μορφής, του περιεχομένου, της μίμησης, της αρμονίας, της ενότητας καταγγελία της πολιτιστικής βιομηχανίας αλλά και επιφύλαξη απέναντι σε απατηλές μορφές πρωτοπορίας αμφισβήτηση κάθε προσπάθειας αναστήλωσης του παραδοσιακού και ένθερμη υποστήριξη της μοντέρνας τέχνης, που πραγματώνεται στα έργα μοναδικών δημιουργών όπως ο Προυστ, ο Μπέκετ, ο Σαίνμπεργκ, ο Κλέε ή ο Τσελάν…

Ο Αντόρνο σκόπευε να χρησιμοποιήσει ως μότο του βιβλίου έναν αφορισμό του Σλέγκελ: «Σε αυτό που αποκαλείται φιλοσοφία της τέχνης λείπει συνήθως ένα από τα δύο: ή η φιλοσοφία ή η τέχνη». Η Αισθητική θεωρία είναι καρπός αυτής της ανέλπιστης συνάντησης.

Το κείμενο της Αισθητικής θεωρίας, όπως το βρήκαν οι επιμελητές τον Αύγουστο του 1969 και το εξέδωσαν όσο πιο πιστά γινόταν, είναι ένα έργο σε εξέλιξη (work in progress) και όχι ένα αποπερατωμένο βιβλίο έτοιμο για εκτύπωση. Λίγες μέρες πριν από τον θάνατό του ο Αντόρνο έγραφε σε μια επιστολή ότι για την τελική εκδοχή «απαιτείται ακόμη μια απεγνωσμένη προσπάθεια», «αλλά αφορά κυρίως την οργάνωση, όχι πλέον την ουσία του βιβλίου», αφού, όπως δηλώνει, «κατά βάση όλα έχουν διατυπωθεί». Έτσι λοιπόν το έργο στο σύνολό του απέμεινε ένας κορμός, ο οποίος μαζί με την Αρνητική διαλεκτική και ένα έργο ηθικής φιλοσοφίας που σχεδίαζε να γράψει, σύμφωνα με τη βούληση του Αντόρνο θα «αντιπροσώπευε αυτά που έχω να ρίξω στην πλάστιγγα».