Μια μοναδική νεωτερικότητα

Δοκίμιο για την οντολογία του παρόντος
Μετάφραση: Σπύρος Μαρκέτος
ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Διαστάσεις
21Χ14
Τρέχουσα Έκδοση
2007
Σελίδες
264
Εύδοξος

Μια μοναδική νεωτερικότητα

Δοκίμιο για την οντολογία του παρόντος
Μετάφραση: Σπύρος Μαρκέτος

ΑΡΧΙΚΗ
20.14€
25%
ΤΕΛΙΚΗ
15.11€
* ΔΩΡΕΑΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ αγορές άνω των 50€ (εντός Ελλάδος)

Αυτό που στ’ αλήθεια χρειαζόμαστε είναι μια συνολική μετατόπιση των θεματικών της νεωτερικότητας μέσω του πόθου που λέγεται Ουτοπία… Οι οντολογίες του παρόντος απαιτούν αρχαιολογίες του μέλλοντος, όχι προγνώσεις του παρελθόντος.

 

Μοντερνισμός, νεωτερικότητα, μετανεωτερικότητα, εκσυγχρονισμός, χρόνος, αφήγηση, υποκειμενικότητα... Ποιος θα μπορούσε να ξαναφωτίσει αυτούς τους πολυσυζητημένους όρους της σύγχρονης φιλοσοφίας και της πολιτισμικής θεωρίας καλύτερα από τον Φρέντρικ Τζέημσον, πρωτεργάτη της σχετικής προβληματικής; Όπως λέει ο διάσημος στοχαστής, η προσωρινή απουσία εναλλακτικών λύσεων απέναντι στον καπιταλισμό μπορεί να παίζει ένα ρόλο στην παγκόσμια αναβίωση του ιδεώδους της «νεωτερικότητας»‧ ωστόσο τα παράδοξα της έννοιας υποδεικνύουν την αληθινή ιστορία και δυναμική της στα πεδία της κοινωνίας, της πολιτικής και της τέχνης – καθώς και ορισμένα κριτήρια για να αποφύγουμε τις καταχρήσεις της.

Έγραψαν για το βιβλίο



Μολονότι πιστεύω πως η μόνη ικανοποιητική σημασία της νεωτερικότητας έγκειται στη σύνδεσή της με τον καπιταλισμό, στο εκτενές δοκίμιο που ακολουθεί θα προσεγγίσω το ζήτημα από ένα μάλλον διαφορετικό και μη ουσιοκρατικό μονοπάτι. Ας πούμε, χάριν συντομίας, πως θα είναι μια τυπική ανάλυση των χρήσεων της λέξης «νεωτερικότητα», η οποία κατηγορηματικά θ' αποφεύγει να προεξοφλήσει ότι υπάρχει μια ορθή χρήση της λέξης που απομένει να την ανακαλύψει κανείς, να την εννοιολογήσει και να την εισηγηθεί. Είναι ένα μονοπάτι που θα μας οδηγήσει σε μια συναφή έννοια της αισθητικής σφαίρας, τον μοντερνισμό, στον οποίο μπορούμε να βρούμε, και πράγματι θα βρούμε, ανάλογες αμφισημίες. Αλλά ο μοντερνισμός με τη σειρά του θα μας οδηγήσει, απρόσμενα, στη δική του πρόσφατη ιστορία και στις τύχες του, κι έτσι το δοκίμιο θα κλείσει όχι με την ανάδυση κάποιας μεταμοντέρνας νότας, όπως θα μπορούσε ίσως να προσμένει κανείς, αλλά μάλλον με αυτή την ειδικά ιστορική έννοια περιοδολόγησης που θέλω να ονομάσω ύστερο μοντερνισμό. Το σχέδιό μας λοιπόν είναι να κάνουμε την ιδεολογική ανάλυση όχι τόσο μιας έννοιας όσο μιας λέξης. Αυτό που καταστατικά μας ταλαιπωρεί σε μια τέτοια ανάλυση είναι ότι, όπως με το τζάμι που προσπαθείς να το δεις την ίδια στιγμή που κοιτάζεις από μέσα του, πρέπει να επιβεβαιώσουμε την ύπαρξη ενός πράγματος ενώ συγχρόνως αρνούμαστε πως αυτό συνδέεται με τον όρο που υποδηλώνει την ίδια του την ύπαρξη. Ή ίσως θα ήταν προτιμότερο να παραδεχθούμε πως, όσο απαράδεκτες και να είναι όλες αυτές οι εννοιολογήσεις που προσελκύει γύρω της η λέξη «νεωτερικό», άλλο τόσο είναι και αναπόφευκτες.

FREDRIC JAMESON (από τον Πρόλογο του βιβλίου)

1 από 3


Η ουτοπική ελπίδα του Τζέημσον είναι να σώσει το μέλλον από το ατέρμονο παρόν, να διαπεράσει το ιδεολογικό πέπλο της νεωτερικότητας και να ανακαλύψει τις αντιφάσεις που την περιορίζουν. Κι ωστόσο ο κοινωνικός κόσμος που περιγράφει, αυτό που αναφέρεται στον τίτλο ως μια μοναδική νεωτερικότητα, φαίνεται να αφήνει ελάχιστο χώρο για την ύπαρξη τέτοιων αντιφάσεων. Λες και, εκλείποντας από τον ατέρμονο κόσμο της νεωτερικότητας, η Ουτοπία έχει αναγκαστεί να περάσει στην παρανομία. Απούσα από τον κόσμο, ζητάει καταφύγιο στο νου του κριτικού.

PAUL STASI

2 από 3


Ένας εκπληκτικά ενεργητικός στοχαστής, που τα γραπτά του διατρέχουν επιβλητικά όλο το φάσμα από τον Σοφοκλή ώς την επιστημονική φαντασία.

TERRY EAGLETON
3 από 3
ΤΖΕΗΜΣΟΝ ΦΡΕΝΤΡΙΚ
Ο Fredric R. Jameson, γεννήθηκε το 1934 στο Κλήβελαντ των ΗΠΑ. Σπούδασε φιλοσοφία και κοινωνικές επιστήμες στην Ευρώπη (Αιξ-αν-Προβάνς, Μόναχο, Βερολίνο) και έλαβε το διδακτορικό του από το πανεπιστήμιο Yale. Δίδαξε στο Harvard, στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας (Σαν Ντιέγκο) και στο Yale, προτού μετακινηθεί στο πανεπιστήμιο Duke, όπου έγινε καθηγητής συγκριτικής λογοτεχνίας. Έργα του είναι: Marxism and Form. 20th Century Dialectical Theories of Literature (1974), The Prison-House of Language. A Critical Account of Structuralism and Russian Formalism (1975), The Political Unconscious. Narrative as a Socially Symbolic Act (1982), Sartre. The Origins of a Style (1984), The Ideologies of Theory (1988), Postmodernism or the Cultural Logic of Late Capitalism (1991), Signatures of the Visible (1992), The Seeds of Time (1994), Geopolitical Aesthetic. Cinema and Space in the World System (1995), The Cultures of Globalization (1998), Brecht and Method (1998), The Cultural Turn (1998), A Singular Modernity (2002), Archaeologies of the Future. The Desire Called Utopia and Other Science Fictions (2005), The Modernist Papers (2007), Late Marxism. Adorno, Or, the Persistence of the Dialectic (2007), Jameson on Jameson. Conversations on Cultural Marxism (2007), Fables of Aggression. Wyndham Lewis, the Modernist as Fascist (2008), Valences of the Dialectic (2009), The Hegel Variations. On the Phenomenology of Spirit (2010), Representing «Capital». A Reading of Volume One (2011), The Antinomies of Realism (2013), The Ancients and the Postmoderns. On the Historicity of Forms (2015).