Ο Γκόφμαν μάς κλείνει το μάτι και μας υπενθυμίζει πόσο καλά γνωρίζει τα μυστικά μας, τα επικοινωνιακά μας τεχνάσματα αλλά και την ανασφάλειά μας όταν βρισκόμαστε μπροστά σε κοινό.
Ο Γκόφμαν προσφέρει μια αποκαλυπτική ανατομία της κοινωνικής ζωής με όρους θεατρικού δρώμενου, ξεκινώντας από την ιδέα ότι, στις καθημερινές συναναστροφές, κάθε άνθρωπος παρουσιάζει τον εαυτό του στους άλλους, και προσπαθεί να ελέγξει την εντύπωση που σχηματίζουν γι’ αυτόν, με τον τρόπο που ένας ηθοποιός παρουσιάζει ένα χαρακτήρα στο κοινό. Κοινωνιολογία, ανθρωπολογία, ψυχολογία αλλά και θεατρολογία, και μαζί κριτική απόσταση, διαπεραστική ματιά και καυστικό χιούμορ, συγκλίνουν έτσι σ’ ένα βιβλίο που έμελλε να αναγνωριστεί ως ένα από τα κορυφαία έργα των κοινωνικών επιστημών του 20ού αιώνα.
Ο Κάφκα της εποχής μας [...] μπόρεσε να μεταδώσει τη φρίκη και την αγωνία –καθώς και κάτι από την παράλογη κωμωδία– της καθημερινής ζωής.
MARSHALL BERMAN, New York Times Book Review
Ίσως λίγα κοινωνιολογικά κείμενα διεισδύουν με τέτοια λεπτομέρεια, ευστοχία και χειρουργική ακρίβεια στα άδυτα της πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνίας και εκθέτουν σε κοινή θέα, αλλά και σε συστηματική μελέτη, την εσωτερική οργάνωση και τάξη της όσο Η παρουσίαση του εαυτού στην καθημερινή ζωή. Εστιάζοντας την προσοχή του στη δομή των κοινωνικών συναντήσεων και στις πρακτικές που υιοθετούν οι μετέχοντες προκειμένου να συμβάλουν στην διατήρησή της, ο Γκόφμαν εξετάζει με κοινωνιολογική ματιά φαινόμενα γνωστά και οικεία. Πολλές από τις παρατηρήσεις και τα παραδείγματα του συγγραφέα μας κάνουν να χαμογελάσουμε με σημασία, κάποια μας θυμίζουν παρεμφερείς δικές μας εμπειρίες και, ίσως τα περισσότερα, μας φωτογραφίζουν. Η παρουσίαση του εαυτού στην καθημερινή ζωή εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1956 από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, και το 1959 κυκλοφόρησε η δεύτερη αναθεωρημένη έκδοσή του ταυτόχρονα στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ. Το 1961 του απονέμεται το βραβείο MacIver της Αμερικανικής Κοινωνιολογικής Εταιρείας και η φήμη του Έρβιν Γκόφμαν ως κοινωνιολόγου εξαπλώνεται. Το 1980 οι πωλήσεις έχουν φτάσει τα 500.000 αντίτυπα και μέχρι σήμερα παραμένει το δημοφιλέστερο βιβλίο του Γκόφμαν.
ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΚΡΥΝΙΩΤΗ (από την Εισαγωγή του βιβλίου)
Η οπτική που υιοθετείται σ’ αυτή την εργασία είναι εκείνη της θεατρικής παράστασης και οι αρχές που συνάγονται είναι δραματουργικές. Θα εξετάσω τον τρόπο με τον οποίο το άτομο που βρίσκεται σε συνηθισμένες εργασιακές καταστάσεις παρουσιάζει τον εαυτό του και τη δραστηριότητά του σε άλλους, τους τρόπους με τους οποίους καθοδηγεί και ελέγχει την εντύπωση που σχηματίζουν γι’ αυτόν, καθώς και όλα όσα μπορεί ή δεν μπορεί να κάνει κατά τη διάρκεια την παράστασης που δίνει ενώπιόν τους. Κοινά προβλήματα σκηνικής παρουσίασης· έγνοια για το πώς φαίνονται τα πράγματα· δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα αισθήματα ντροπής· αμφιθυμία για τον εαυτό μας και το κοινό μας – αυτά είναι μερικά από τα δραματουργικά στοιχεία της ανθρώπινης κατάστασης.
ERVING GOFFMAN
