Το κλασικό αυτό έργο του Κουέντιν Σκίννερ αποτελεί την πρώτη γνήσια ιστορική μελέτη της πολιτικής σκέψης στην κρίσιμη περίοδο της μετάβασης από τον Μεσαίωνα στους νεότερους χρόνους.
Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας επισκοπεί όλα τα βασικά κείμενα των πιο σημαντικών πολιτικών στοχαστών (Δάντης, Μαρσίλιος, Μάρτολος, Μακιαβέλι, Έρασμος, Τόμας Μορ, Λούθηρος, Καλβίνος, Μποντέν κ.ά.). Εξετάζει όμως και πάρα πολλούς ελάσσονες συγγραφείς προκειμένου να ερμηνεύσει το γενικότερο κοινωνικό και πνευματικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εργάστηκαν οι πιο εξέχουσες φυσιογνωμίες. Η ιστορία της σκέψης παρουσιάζεται έτσι, όχι ως παρέλαση «κλασικών κειμένων», αλλά ως ξετύλιγμα ιδεολογιών, στο πλαίσιο των οποίων μπορούν να κατανοηθούν καλύτερα τα ίδια τα κείμενα. Φωτίζοντας τις διαδικασίες διαμόρφωσης των ιδεολογιών και τις κρίσιμες σχέσεις μεταξύ πολιτικής θεωρίας και πράξης, ο Σκίννερ ανιχνεύει τη βαθμιαία ανάδυση του λεξιλογίου της νεότερης πολιτικής σκέψης και ειδικότερα της κεντρικής έννοιας του κράτους.
Βιβλίο-σταθμός στην εξέλιξη της ιστοριογραφίας αλλά και του πολιτικού στοχασμού, Τα θεμέλια της νεότερης πολιτικής σκέψης απέσπασαν το 1979 το Βραβείο Wolfson για την ιστορία και επιλέχθηκαν από το Times Literary Supplement ως ένα από τα 100 πιο καθοριστικά βιβλία της τελευταίας πεντηκονταετίας.
Ένα θαυμάσιο βιβλίο [...] μια πλούσια τεκμηριωμένη έκθεση του τρόπου με τον οποίο, από τον ύστερο Μεσαίωνα και μετά, ο νομικός στοχασμός, η ουμανιστική ρητορική, η θρησκευτική αντιπαράθεση και η μεταβαλλόμενη ιστοριογραφία συνδυάστηκαν για να διαμορφώσουν τις νέες εκείνες συνήθειες της νόησης και του λόγου τις οποίες αποκαλούμε ιδέα του κράτους.
Political Theory
Τρεις είναι οι βασικοί μου στόχοι σ' αυτό το βιβλίο. Ο πρώτος είναι απλώς να δώσω ένα περίγραμμα των κυριότερων κειμένων της ύστερης μεσαιωνικής και της πρώιμης νεωτερικής πολιτικής σκέψης. Διαδοχικά πραγματεύομαι τα σημαντικότερα πολιτικά κείμενα του Δάντη, του Μαρσίλιου της Πάδοβας, του Μακιαβέλλι, του Γκουιτσιαρντίνι, του Εράσμου και του Τόμας Μορ, του Λουθήρου, του Καλβίνου και των μαθητών τους, του Βιτόρια και του Σουάρεθ, καθώς και των γάλλων θεωρητικών του συνταγματισμού, συμπεριλαμβανομένων του Μπεζά, του Οτμάν, του Μορναί και ιδίως του Μποντέν [...] Ο δεύτερος στόχος μου ήταν να χρησιμοποιήσω τα κείμενα της ύστερης μεσαιωνικής και της πρώιμης νεωτερικής πολιτικής θεωρίας ούτως ώστε να διερευνήσω ένα γενικότερο ιστορικό ζήτημα. Αυτό που ελπίζω να καταδείξω είναι ένα μέρος της διαδικασίας που οδήγησε στη διαμόρφωση της σύγχρονης έννοιας του κράτους [...] Εκείνο που φανερώνει με τον σαφέστερο τρόπο πως μια κοινωνία έχει συνειδητά οικειοποιηθεί μια νέα έννοια είναι, νομίζω, η παραγωγή ενός νέου λεξιλογίου, με τους όρους του οποίου η έννοια αρθρώνεται πλέον και αναλύεται [...] Το τρίτο μου μέλημα ήταν να δείξω με παραδείγματα έναν νέο τρόπο προσέγγισης για τη μελέτη και την ερμηνεία των ιστορικών κειμένων [...] Προσπάθησα να μην επικεντρώσω το ενδιαφέρον μου αποκλειστικά στους εξέχοντες στοχαστές· αντί γι' αυτό, εστίασα στο γενικότερο κοινωνικό και διανοητικό πλαίσιο μέσα από το οποίο γεννήθηκαν τα έργα τους [...] Στα πρώτα τρία μέρη του βιβλίου προσπάθησα να τονίσω την αξιοσημείωτη έκταση στην οποία το λεξιλόγιο της ηθικής και πολιτικής σκέψης της Αναγέννησης προερχόταν από ρωμαϊκές στωικές πηγές [...] Στα τελευταία τρία μέρη του βιβλίου προσπάθησα με παρόμοιο τρόπο να αποκαλύψω τις πηγές του λεξιλογίου που χαρακτηρίζει την πολιτική σκέψη της Μεταρρύθμισης.
QUENTIN SKINNER (από τον πρόλογο του βιβλίου)
