Η μακρά άσκηση της ογκολογίας σε δημόσιο αντικαρκινικό νοσοκομείο βρίσκεται στο υπέδαφος αυτού του ημερολογίου που αποτολμά να γίνει βιβλίο. Στις σελίδες του, σπαρακτικά βιωμένες αληθινές ιστορίες αναπλάθονται μαζί με διεισδυτικούς –ζοφερούς ή λυτρωτικούς– στοχασμούς πάνω στα αβέβαια σύνορα της ζωής και του θανάτου.
Όλοι ακολουθούν αλλότριους δρόμους και όλοι συγκλίνουν στην ίδια πόρτα, την πόρτα του ιατρείου ως προθάλαμου του τέλους∙ όπως στον λαιμό του μπουκαλιού πριν την έξοδο στο αφιλόξενο ή και φιλόξενο χάος. Εκεί παραφυλάω και τους περιμένω, όπως οι παπάδες μάς τη στήνουν στην Έξοδο – μοιάζουμε άλλωστε πολύ γιατροί και παπάδες, ακόμη και στα «διόδια». Το «εκεί» είναι το ιατρείο απ’ όπου θα περάσουν όλοι, αλλιώς η έξοδος δεν επιτρέπεται. Τα δικά μου «διόδια» είναι η εμπειρία τους∙ από χρόνια συλλέγω το απόσταγμα των αφηγήσεων και το αποθηκεύω. Υποκλέπτω τα λόγια τους. Μαζεύω ό,τι απομένει από το παραλήρημα του έμβιου δρόμου καθενός.
Αρχική πρόθεση του Αλέξανδρου Αρδαβάνη ήταν, πρώτα να αποδείξει ότι καμιά ιστορία δεν είναι ατομική ή μεμονωμένη και, ύστερα, ότι η λογοτεχνία είναι ένας τρόπος να κοιτάς τις κρυφές λεπτομέρειες της ζωής που ζαρώνουν σιωπηλές στο σκοτάδι. Κρίνοντας από το αποτέλεσμα, μπορεί να πει κανείς ότι κατόρθωσε και το ένα και το άλλο.
ΚΩΣΤΑΣ Γ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ, Η Αυγή
Με τις μικρές συγκοπές και τα ράμματά του φαίνεται πιο αρχέγονο αποτυπώνοντας εντονότερα την αγωνία που τρώει τα σωθικά. Διότι το βιβλίο μοιάζει με ματωμένο όργανο που σπαράζει, με οστρακόδερμο που συσπάται χωρίς το κέλυφός του – σαν το απροστάτευτο σώμα ενός γυμνού τρομαγμένου ανθρώπου. Βιβλίο που σε απορροφά απόλυτα, ταπεινώνοντας τη λογοτεχνία.
ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΚΟΤΖΙΑ, Η Καθημερινή
