Στην προσπάθειά του να ανακαλύψει τις σκοτεινές ιστορίες των δύο παππούδων του, ο συγγραφέας μάς ταξιδεύει στην ιστορία, καταδεικνύοντας πώς οι ατομικές ζωές σαρώνονται από τα μεγάλα γεγονότα που συμβαίνουν και παρασύρονται ανεξέλεγκτα απ’ αυτά.
Δύο παράλληλοι κόσμοι: εκείνος της σπαρασσόμενης Ιρλανδίας όπου γεννήθηκε και έδρασε ο ΙΡΑ κι εκείνος των χριστιανών Τούρκων της Μικράς Ασίας μέχρι τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Σ’ αυτούς βυθίζεται ο Τζόζεφ Ο’ Νιλ για να ανιχνεύσει τη μοίρα δύο ανδρών που δεν γνώρισε ποτέ κι ούτε γνωρίστηκαν ποτέ μεταξύ τους, σημάδεψαν όμως βαθιά τη ζωή του. Ο Τούρκος παππούς του, ξενοδόχος και επιχειρηματίας στη Μερσίνα, θεωρήθηκε από τους Άγγλους κατάσκοπος των Γερμανών κι άφησε μια ιλιγγιώδη μαρτυρία της εμπειρίας του στις αποικιακές φυλακές. Ο άλλος παππούς, Ιρλανδός εργάτης και λαθροθήρας, ξακουστό μέλος του ΙΡΑ στο Κορκ, συνελήφθη τελικά για τη δολοφονία ενός Βρετανού ναυάρχου. Aνατρέχοντας σ’ αυτές τις πολυτάραχες ζωές, ο εγγονός σηκώνει το πέπλο της σιωπής που κάλυπτε τα τραγικά μυστικά τους και ξεδιπλώνει μια απίστευτη όσο και αληθινή ιστορία μυστηρίου, κατασκοπίας, τρομοκρατίας και πολιτικής.
Τα χίλια μονοπάτια που ακολουθεί ο Ο'Νιλ από τη Μέση Ανατολή ώς την Ιρλανδία και την Αγγλία φτάνουν πολύ βαθύτερα από την απλή βιογραφία. Το αποτέλεσμα είναι συναρπαστικό σαν δικαστικό δράμα [...] η πρόοδος των ερευνών μεταδίδει τη σκοτεινή έξαψη ενός μυθιστορήματος του Λεκαρρέ ή του Γράχαμ Γκρην.
Times Literary Supplement
Μια γοητευτική αστυνομική ιστορία, μια στοχαστική διερεύνηση του εθνικιστικού φαινομένου και μια δραματική σκιαγράφηση του Παγκοσμίου Πολέμου στα πιο ακραία ευρωπαϊκά του μέτωπα.
Economist
Η βάση αυτού του βιβλίου είναι απλή και υποβλητική: η κοινότητα που συνδέει δύο ετερόκλητους βίους, τόπους και πολιτισμούς. Καρπός των παράλληλων διαδρομών είναι ένα εντυπωσιακό βιβλίο, σχεδόν μυθιστορηματικό στη μορφή και το ύφος του. Ο Ο'Νιλ είναι γενημμένος συγγραφέας [...] με υπέροχη αίσθηση της ιστορίας, της συγκίνησης και των λεπτών αποχρώσεων.
Sunday Tribune
Η φωνή του Τζόζεφ Ο'Νιλ σ' αυτό το βιβλίο είναι συχνά οικεία και θελκτική σαν να σου ψιθυρίζει στ' αυτί σαγηνευτικά μυστικά. Είναι όμως πολλές φορές και μια δημόσια φωνή, η οποία διεισδύει βαθιά στις σιωπές και τα ψέματα που περιβάλλουν το παρελθόν και διαστρεβλώνουν το παρόν τόσο στην Tουρκία όσο και στην Ιρλανδία. Ο Ο'Νιλ είναι γεννημένος αφηγητής με κοφτερό μάτι, λαμπρό ύφος και οξύ πνεύμα. Η αίσθηση της σύγχρονης Ιρλανδίας που μεταδίδει, με όλα τα φαντάσματα και τις αντιφάσεις της, είναι εξαιρετική.
COLM TÓIBÍN
Η αφήγησή του είναι ψυχρή και ανελέητα διεισδυτική [...] το αποτέλεσμα είναι δύο διαφορετικές ιστορίες που συνδέουν ιδιοφυώς το προσωπικό με το πολιτικό. Ο Ο'Νιλ έχει κάνει την έρευνά του με μεγάλη ακρίβεια. Μια συγκινητική αφήγηση, που αναμειγνύει σοφά τα οικογενειακά συναισθήματα και την ιστορική έρευνα με συνταρακτικά αποτελέσματα.
New Statesman
Κάθε λέξη σ' αυτό το συγκλονιστικό βιβλίο είναι προσεκτικά ζυγισμένη. Αντίθετα από πολλά βιβλία που ισχυρίζονται ότι παρακολουθούν ένα «ταξίδι», το Μελανό Μονοπάτι πετυχαίνει το στόχο του αφήνοντας στο τέλος τον αναγνώστη με την αίσθηση ότι έχει φτάσει σε έναν καινούριο τόπο.
ROY FOSTER, The Times
Ο Τζόζεφ Ο'Νιλ γράφει υπέροχα. Η γοητεία του βιβλίου του βρίσκεται στο ότι μας επιτρέπει να παρακολουθήσουμε την προσπάθειά του να συμβιβαστεί με τη βία στην ιστορία της οικογένειάς του. Αυτό το επώδυνα τίμιο και λαμπερό βιβλίο είναι μια υπενθύμιση από βάθους καρδίας ότι η μελανή παλίρροια του εθνικισμού μετατρέπει όσους την αγγίζουν, όσο ενάρετοι και να είναι, σε καταπιεστές ή σε καταπιεζόμενους.
Daily Mail
Το Μελανό Μονοπάτι είναι μια μυστική επιχείρηση συλλογής πληροφοριών. Παρακολουθεί το υλικό της, σταθμίζει πιθανότητες και αναμοχλεύει θεωρίες.
Evening Standard
Πρόκειται για ένα καλογραμμένο και πολύπλοκο βιβλίο, στο οποίο δύσκολες έννοιες εκφράζονται με ιατροδικαστική εντιμότητα. Ο συγγραφέας του διαπιστώνει ότι δεν μπορεί να «ορίσει» απόλυτα τους μυστηριώδεις παππούδες του και την ηθική τους, αλλά σίγουρα καταφέρνει να προσεγγίσει περισσότερο έναν ορισμό του ίδιου του του εαυτού.
Sunday Telegraph
Το σύνολο της πραγματικής αυτής ιστορίας είναι ένας επίκαιρος στοχασμός για την ιστορία των αλυτρωτισμών και της τρομοκρατίας, τη ζωή των ανθρώπων που βρέθηκαν χωρίς να ερωτηθούν στο ένα ή το άλλο καθεστώς, υποχρεωμένοι να διαλέξουν μεταξύ του φόβου της εξόντωσης και της συνεχούς εξέγερσης. Διλήμματα για τα οποία δεν υπάρχουν πάντα απαντήσεις.
ΝΙΚΟΣ Ε. ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ, Η Καθημερινή
